Nỗ lực bảo tồn di sản thiên nhiên tại Vườn quốc gia Côn Đảo

Đến với Vườn quốc gia Côn Đảo (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu), du khách không chỉ được tham quan và khám phá cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, mà còn có cơ hội tìm hiểu về các loài động thực vật đặc hữu, cũng như tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường.

Đây là một hình thức du lịch bền vững, mang lại lợi ích không chỉ cho du khách mà còn cho cộng đồng địa phương và hệ sinh thái.

Theo thống kê, Vườn quốc gia Côn Đảo hiện có 1.077 loài thực vật, thuộc 640 chi, của 160 họ thực vật bậc cao và 155 loài động vật thuộc 64 họ, 26 bộ gồm 25 loài thú, 85 loài chim 32 loài bò sát và 13 loài ếch, nhái...

Thảm thực vật rừng Vườn quốc gia Côn Đảo mang tính đặc trưng, tiêu biểu cho hệ sinh thái rừng nhiệt đới hải đảo, biểu hiện qua các hệ sinh thái rừng lá rộng thường xanh, rừng lá rộng nửa rụng lá, rừng tre và rừng ngập mặn ven biển.

Cùng với việc bảo tồn các hệ sinh thái rừng tự nhiên trên đảo, công tác nghiên cứu khoa học và bảo tồn một số loài thực vật được quan tâm, chú trọng xuyên suốt mấy chục năm qua.

Các đề tài nghiên cứu, ứng dụng như: trồng rừng ngập mặn trên nền cát, san hô chết tại một số đảo; trồng rừng phục hồi sau bão; nghiên cứu đặc tính sinh thái và nhân giống cây cóc đỏ (loài thực vật nguy cấp, quý hiếm) lần đầu tìm thấy ở Vườn quốc gia Côn Đảo… và nhiều công trình bảo tồn, nghiên cứu khác.

Bên cạnh bảo tồn và nghiên cứu khoa học, Vườn quốc gia Côn Đảo chú trọng bảo tồn, phát huy giá trị những cây thân gỗ, đa phần là cây cổ thụ, có từ lâu đời và chứa đựng các giá trị lớn lao về văn hóa, giáo dục, lịch sử, xã hội, sinh thái.

Ông Nguyễn Khắc Pho, Giám đốc Ban Quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo cho biết: Lễ đón nhận danh hiệu Cây Di sản và Bằng xác lập Kỷ lục sân chim Hòn Trứng tại Ban Quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo là một sự kiện quan trọng, thể hiện sự quan tâm và nỗ lực của Vườn quốc gia Côn Đảo, cộng đồng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản thiên nhiên.

Đây không chỉ là một dấu ấn cho sự phát triển bền vững của môi trường tự nhiên mà còn là bước tiến quan trọng trong việc nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường và di sản văn hóa.

Thông qua những việc này, Vườn quốc gia Côn Đảo, doanh nghiệp, người dân cùng tạo ra những sản phẩm du lịch đa dạng, phong phú, góp phần phát triển kinh tế địa phương và quảng bá các điểm đến của Côn Đảo nói riêng và tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu nói chung đến với du khách trong nước và quốc tế.

Hòn Trứng là hòn đảo nhỏ, nằm xa nhất về phía đông bắc, cách đảo lớn Côn Sơn gần 20 km. Diện tích của Hòn Trứng chỉ chưa đến hai héc-ta và hầu như không có loài thực vật nào sinh sống ngoài một ít cỏ cây rải rác trên các mỏm đá, nhưng hòn đảo này lại có rất nhiều chim đến đây nương náu, sinh sản.

Hiện tại, Vườn quốc gia Côn Đảo đã ghi nhận được 5 loài chim biển di cư về đảo Hòn Trứng làm tổ, đẻ trứng gồm: Nhàn lưng đen, nhàn mào lớn, chim điên bụng trắng, yến hông trắng, nhàn đầu xám, chúng thường làm tổ khắp đảo và kiếm ăn chung quanh đó.

Ban ngày chúng bay lượn tìm mồi trên mặt biển, thay nhau về Hòn Trứng nghỉ chân, làm tổ, đẻ trứng, chăm sóc con non... Theo thống kê, hiện trên Hòn Trứng có khoảng 72.712 trứng chim biển, mật độ trứng trung bình tại sân chim Hòn Trứng là 4,88 trứng/m².

Để bảo vệ chim biển, gần đây, Vườn quốc gia Côn Đảo đã lắp camera an ninh trên đỉnh Hòn Trứng bao quát toàn bộ phần lớn hòn đảo. Các diễn biến xâm hại tới môi trường, tới trứng chim và chim hoang dã, quý hiếm ở đây đều dễ dàng được phát hiện. Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã trao Bằng xác lập kỷ lục Hòn Trứng là sân chim biển có mật độ sinh sản nhiều nhất Việt Nam cho Ban Quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo.

Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam đã trao Bằng công nhận 24 cây di sản cho Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo. Trong đó có một cây bàng tại Hòn Bảy Cạnh (237 tuổi, chu vi 7m, cao 17m); cây bàng tại Bãi Ông Đụng (155 tuổi, chu vi 4,6m, cao 14m); một cây sao đen tại Bãi Dài (237 tuổi, chu vi 7,9m, cao 25m) và quần thể 21 cây phong ba tại Hòn Cau (119 tuổi, chu vi lớn nhất 274m). Như vậy, tính đến nay, toàn huyện Côn Đảo (Bà Rịa-Vũng Tàu) có 105 cây di sản, bao gồm: bàng, bằng lăng, thị, nhội, cóc đỏ…

Chương trình tình nguyện viên bảo tồn rùa biển được Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới khởi xướng từ năm 2014 với sự hợp tác của Vườn quốc gia Côn Đảo, thu hút sự quan tâm của cộng đồng.

Tính đến nay, chương trình đã xét duyệt cho hơn 500 tình nguyện viên ra Côn Đảo hỗ trợ lực lượng kiểm lâm làm nhiệm vụ bảo tồn rùa biển vào cao điểm mùa rùa đẻ trứng (từ tháng 6 đến tháng 9). Các tình nguyện viên tham gia chương trình rất đa dạng, bao gồm sinh viên, công chức, doanh nhân, lao động tự do, bác sĩ, luật sư...

Côn Đảo cách thành phố Vũng Tàu 185 km, tổng diện tích phần nổi tự nhiên khoảng 7.578 ha, bao gồm 16 hòn đảo lớn nhỏ. Tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu lập Đề án “Phát triển Côn Đảo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” phát triển Côn Đảo trở thành khu du lịch sinh thái biển-đảo chất lượng cao, đẳng cấp khu vực và quốc tế; khu vực bảo tồn hệ sinh thái đa dạng rừng, biển, đồng thời thực hiện nhiệm vụ quan trọng về bảo vệ quốc phòng và an ninh, bảo tồn di tích lịch sử cách mạng, bảo vệ thiên nhiên làm động lực để Côn Đảo phát triển bền vững.

VŨ TÂN-HUỲNH SƠN

 Nguồn: https://nhandan.vn/no-luc-bao-ton-di-san-thien-nhien-tai-vuon-quoc-gia-con-dao-post859283.html